Adopcja dziecka jest jednym z najpoważniejszych i najszlachetniejszych aktów, jakie możemy podjąć w życiu. To nie tylko szansa dla dziecka na lepszą przyszłość, ale także dla przyszłych rodziców na spełnienie marzenia o rodzicielstwie. Jednakże, adopcja to także proces skomplikowany i wymagający, który musi być przeprowadzony zgodnie z prawem. W tym artykule omówimy proces adopcji dziecka w Polsce, warunki i wymogi, które trzeba spełnić, oraz jakie prawa i obowiązki mają przysposabiający rodzice.
Adopcja – czym jest?
Adopcja, kodeksowo nazywana przysposobieniem, uregulowana została w art. 114 i nast. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przez przysposobienie (adopcję), co do zasady, rozumie się akt uznania dziecka pochodzącego od innych rodziców, z którym nie ma się więzi biologicznej, za własne potomstwo. Przy adopcji pomiędzy przysposabiającym a przysposobionym powstaje taki sam stosunek, jak między rodzicami a dziećmi.
Przysposabiający
Przysposabiającym jest osoba, która dokonuje aktu adopcji. Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego im opiekuńczego, przysposobić może:
- osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, jeżeli jej kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie należycie wywiązywała się z obowiązków przysposabiającego oraz
- osoba posiadająca opinię kwalifikacyjną oraz świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny.
Podkreślić należy, iż między przysposabiającym a przysposobionym powinna istnieć odpowiednia różnica wieku.
Przysposobiony
Osoba przysposobiona to dziecko, które formalnie zostało przyjęte do rodziny poprzez akt adopcji.
Rodzaje przysposobienia
Na gruncie polskich przepisów prawnych możemy wyróżnić 3 rodzaje przysposobienia, tj.:
- przysposobienie pełne – poprzez ten rodzaj przysposobienia dziecko zostaje w pełni włączone do rodziny przysposabiającego. Pomiędzy przysposabiającym a przysposobionym powstają więzy analogiczne do takich, które istnieją w rodzinach biologicznych. Dziecko uzyskuje prawo do m.in. dziedziczenia po rodzicach przysposabiających. Ten rodzaj przysposobienia jest najczęściej spotykanym rodzajem aktu adopcji;
- przysposobienie całkowite (pełne nierozwiązywalne) – przy przysposobieniu całkowitym powstaje taka sama relacja prawna jak przy przysposobieniu pełnym. Tyle tylko, że przysposobienie całkowite nie może zostać rozwiązane. Powstaje ono w przypadku, gdy rodzice biologiczni wyrazili zgodę na adopcję swojego dziecka bez wskazania osób przysposabiających albo, gdy rodzice biologiczni dziecka nie żyją, bądź są nieznani, a sąd postanowi o przysposobieniu całkowitym;
- przysposobienie niepełne – ten rodzaj przysposobienia łączy jedynie dziecko przysposabiane z jego nowymi rodzicami, nie wywołując żadnych skutków prawnych w stosunku do np. krewnych przysposabiających. Ten rodzaj adopcji występuje stosunkowo rzadko.
Proces adopcji
Proces adopcji dziecka w Polsce jest starannie regulowany i nadzorowany przez właściwe organy, aby zapewnić jak najlepsze warunki dla dziecka i przyszłych rodziców. Procedura adopcyjna składa się z kilku kroków:
- podjęcie współpracy z ośrodkiem adopcyjnym – w ośrodku adopcyjnym przyszli rodzice dowiedzą się wszystkiego na temat adopcji oraz złożą wszystkie niezbędne dokumenty potrzebne do przeprowadzenia procesu przysposobienia;
- wgląd w życie prywatne potencjalnych rodziców – ośrodki adopcyjne przeprowadzą wgląd w prywatne życie przysposabiających, oceniając m.in. ich warunki bytowo-materialne oraz sposób życia;
- przejście wymaganych szkoleń – potencjalni rodzice adopcyjni muszą przejść przez szkolenia przygotowujące ich do zastania rodzicami zastępczymi. Po tym etapie ma miejsce formalna klasyfikacja kandydatów na rodziców adopcyjnych;
- przedstawienie dziecka – kolejnym krokiem jest przedstawienie potencjalnym rodzicom dziecka. Przed spotkaniem rodzice otrzymają dokumentację dziecka, aby mogli się z nią zapoznać i podjąć decyzję o spotkaniu z konkretnym dzieckiem;
- wniosek do sądu – po nawiązaniu kontaktu rodzice mogą złożyć wniosek do sądu rejonowego o przysposobienie dziecka;
- oczekiwanie na decyzję sądu – po spełnieniu wszystkich formalnych wymagań, dziecko przebywa już w domu rodziców adopcyjnych, czekając na zgodę sądu na zmianę pobytu dziecka;
- formalności w USC – gdy sąd wyda zgodę na przysposobienie, rodzice dziecka muszą załatwić wszelkie formalności w urzędzie stanu cywilnego w mieście urodzenia dziecka i sporządzić tam nowy akt urodzenia.
Podsumowanie
Adopcja dziecka jest procesem, który jest zarówno ogromnym wyzwaniem, jak i niezwykle satysfakcjonującą drogą do stworzenia rodziny. Proces ten jest ściśle regulowany, aby zapewnić bezpieczeństwo i dobro dziecka, a także przygotować przyszłych rodziców na nową rolę. Wymogi i warunki adopcji mają na celu upewnienie się, że adopcja będzie służyła najlepszemu interesowi dziecka i że nowa rodzina będzie mogła zapewnić mu stabilne i kochające środowisko.
Stan prawny: luty 2024 r.
Fot.: unsplash.com