Od 21 lutego 2023 roku obowiązuje nowelizacja Kodeksu pracy wprowadzająca istotną zarówno dla pracodawców jak i pracowników nowelizację przepisów prawa pracy – kontrole trzeźwości pracowników.
Czy przed wprowadzeniem nowych przepisów pracodawca miał możliwości przeprowadzać badań trzeźwości pracowników?
Taka możliwość istniała.
Pracodawca mógł przeprowadzić badanie pracownika, jeśli:
- miał podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo
- spożywał alkohol w czasie pracy.
Wtedy pracodawca był obowiązany do niedopuszczenia pracownika do pracy i wydania odpowiedniej decyzji. Badanie mogło być przeprowadzane przez organ wyznaczony u pracodawcy. W przypadku braku zgody pracownika na badanie w zakładzie pracy, pracodawca mógł żądać poddania się badaniu przez uprawniony organ, np. przez funkcjonariusza policji. Pracownik także mógł żądać przeprowadzenia badania.
Zmiany wprowadzone do Kodeksu pracy w 2023 roku
Po najnowszych zmianach pracodawca może przeprowadzić prewencyjną kontrolę trzeźwości grup pracowników, jeśli wykonywanie pracy po użyciu alkoholu może zagrażać „życiu i zdrowiu pracowników lub innych osób lub ochronie mienia”. Ważne, by pracownik był poinformowany o możliwości przeprowadzenia takich badań.
Wprowadzane przepisy w sposób szczegółowy regulują warunki, jakie musi spełnić pracodawca, by prawidłowo przeprowadzać badania pracowników.
Określono podstawę do przetwarzania wrażliwych danych osobowych pracownika. Dane można przechowywać w aktach osobowych pracownika, nie dłużej jednak, niż przez rok. Ustawa przewiduje także wyjątki np. gdy pracownika, w związku z wynikiem badania ukarano karą porządkową lub naganą.
Pracodawco, kogo możesz przebadać? Czy tylko pracownika?
Najnowsze zmiany pozwalają na kontrolę wszystkich zatrudnionych, a nie tylko pracowników. Dotychczas spod zakresu kontroli wyłączeni byli m.in. zleceniobiorcy.
Obecnie pracodawca może kontrolować także inne osoby, z którymi przedsiębiorca zawarł umowy. Dotyczy to także przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek (jednoosobowe działalności gospodarcze). Dla tej grupy osób, stosuje się odpowiednio przepisy prawa pracy, wprowadzone nowelizacją z lutego 2023 roku.
Procedura kontroli trzeźwości pracowników musi być ustalona w Regulaminie pracy.
Warto zatem rozważyć pomoc adwokata przy aktualizacji Regulaminu pracy i wprowadzeniu kontroli trzeźwości w zakładzie pracy. Pomoc adwokata może polegać na wyjaśnieniu możliwości, które ma obecnie pracodawca oraz wdrożeniu odpowiednich rozwiązań.