Proces upadłościowy to czas intensywnych emocji i trudnych wyzwań dla dłużników. Mało kto wie, że oprócz cofnięcia wniosku o upadłość konsumencką, upadły może również wnosić do sądu o umorzenie postępowania upadłościowego. Warto zrozumieć, kiedy i w jakich okolicznościach można ubiegać się o umorzenie postępowania upadłościowego oraz jakie korzyści, a może wady, płynął za tym rozwiązaniem. W dzisiejszym wpisie przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka to proces, w ramach którego osoba fizyczna (konsument), nazywana dłużnikiem, składa do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, z uwagi na swoją niewypłacalność. Celem tego procesu jest uregulowanie spraw związanych z zadłużeniem dłużnika w sposób zorganizowany i sprawiedliwy, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony jego interesów, jak i interesów jego wierzycieli.
Upadłość konsumencka cieszy się w Polsce dużą popularnością. Konsument może ogłosić swoją upadłość posiadając co najmniej jednego wierzyciela i nawet wtedy, gdy nie posiada żadnego majątku.
Umorzenie postępowania upadłościowego
Instytucja umorzenia postępowania upadłościowego została uregulowana w art. 49110 Ustawy – prawo upadłościowe. Zgodnie z ww. przepisem, upadły ma prawo wnioskować do sądu o umorzenie swojego postępowania. Zanim sąd umorzy postępowanie w sprawie, musi zbadać, czy umorzenie postępowania nie będzie skutkowało pokrzywdzeniem wierzycieli. Jeśli będzie – sąd nie umorzy postępowania.
W przypadku gdy sąd uzna, że umorzenie postępowania upadłościowego nie pokrzywdzi wierzycieli, jest zobligowany by postępowanie umorzyć.
Czy sąd może umorzyć postępowanie z urzędu?
Tak! Zgodnie z art. 49110 ust. 2 i 2a Ustawy – prawo upadłościowe, sąd umorzy postępowanie upadłościowe, gdy:
- upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku, niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, chyba że uchybienie przez upadłego ciążącym na nim obowiązkom nie jest istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi,
- zostanie ujawnione, że dane podane przez dłużnika we wniosku o ogłoszenie upadłości są niezgodne z prawdą lub niezupełne, chyba że niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Rozstrzygając o umorzeniu postępowania na podstawie art. 49110 ust. 2 i 2a ustawy – prawo upadłościowe, sąd musi, po pierwsze, ocenić istotność naruszeń. Sąd nie powinien więc przekreślać możliwości osiągnięcia celu postępowania (oddłużenia) w sytuacji, w której naruszenie interesów wierzycieli nie jest poważne (np. z uwagi na niewielką wartość ukrytego majątku) lub uchybienia dłużnika nie zasługują na jednoznacznie naganną ocenę (np. nieprzekraczające granic rozminięcia się z prawdą korzystne dla siebie przedstawianie okoliczności uzasadniających wniosek).
Po drugie, sąd może odwołać się do klauzul generalnych stanowiących negatywne przesłanki umorzenia postępowania (względy słuszności lub względy humanitarne) i uznać, że ich uwzględnienie wymaga dalszego prowadzenia postępowania (A. J. Witosz [w:] H. Buk, D. Chrapoński, W. Gewald, W. Klyta, A. Malmuk-Cieplak, M. Mozdżeń, A. Torbus, A. J. Witosz, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2021, art. 491(10)).
Czy jako upadły mogę odwołać się od umorzenia postępowania?
Tak! Na postanowienie w przedmiocie umorzenia postępowania przysługuje zażalenie. Prawo to przysługuje również wierzycielom upadłego!
Czy przed umorzeniem postępowania sąd musi wysłuchać upadłego?
Tak! Niezależnie kto jest inicjatorem postępowania o umorzenie postępowania, sąd ma obowiązek wysłuchać upadłego. Brak wysłuchania upadłego należy traktować jako naruszenie jego prawa do obrony.
Stan prawny: maj 2024 r.
Fot.: unsplash.com