W postępowaniu restrukturyzacyjnym, które ma na celu przywrócenie płynności finansowej przedsiębiorstwa, jednym z kluczowych momentów jest zgromadzenie wierzycieli. To właśnie na nim podejmowane są istotne decyzje dotyczące przyszłości firmy, a także zatwierdzany lub odrzucany jest układ restrukturyzacyjny. W tym artykule przyjrzymy się bliżej roli zgromadzenia wierzycieli w procesie restrukturyzacji oraz jakie są jego główne zadania i funkcje.
Czym jest zgromadzenie wierzycieli?
Zgromadzenie wierzycieli jest szczególnym rodzajem sądowego posiedzenia jawnego. Szczególny charakter tego posiedzenia wynika z tego, że skoro jest ono wyznaczane w celu odbycia obrad organu wierzycieli, czyli organu odrębnego od sądowych organów postępowania, nie jest to posiedzenie sądowe sensu stricto. Biorąc jednak pod uwagę, że zgromadzenie wierzycieli zwołuje oraz przewodniczy mu sędzia-komisarz, który w tym zakresie ma prawa i obowiązki sądu i przewodniczącego, należy uznać, że posiedzenie wyznaczone w celu przeprowadzenia zgromadzenia wierzycieli ma charakter posiedzenia sądowego sensu largo (A. Hrycaj, M. Geromin [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, wyd. III, red. P. Filipiak, LEX/el. 2023, art. 104).
Kto i kiedy zwołuje zgromadzenie wierzycieli?
Zgodnie z przepisami ustawy – prawo restrukturyzacyjne, zgromadzenie wierzycieli zwołuje sędzia-komisarz w:
- celu głosowania nad układem;
- przypadku, gdy rada wierzycieli podejmie uchwałę o zwołaniu zgromadzenia;
- przypadku, gdy uzna to za potrzebne.
W jaki sposób zwołuje się zgromadzenie wierzycieli?
Zgromadzenie wierzycieli zwołuje się przez obwieszczenie, w którym określa się termin, miejsce i przedmiot obrad oraz sposób głosowania. Wyżej wspomnianego obwieszczenia dokonuje się co najmniej na dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia wierzycieli.
Jak wygląda przebieg zgromadzenia wierzycieli?
Zgromadzeniu wierzycieli przewodniczy sędzia-komisarz. Z przebiegu zgromadzenia wierzycieli sporządza się protokół.
Obecność wierzycieli sprawdza nadzorca sądowy albo zarządca pod nadzorem sędziego-komisarza. Spis obecności obejmujący również wierzycieli, którzy oddali głosy na piśmie, stanowi załącznik do protokołu. Spis obecności sporządza się w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.
Kogo wzywa się na zgromadzenie wierzycieli?
Na termin zgromadzenia wierzycieli wzywa się dłużnika, nadzorcę sądowego albo zarządcę. Ich niestawiennictwo, chociażby usprawiedliwione, nie stanowi przeszkody do odbycia zgromadzenia.
Kto ma prawo głosu na zgromadzeniu wierzycieli?
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, na zgromadzeniu wierzycieli prawo głosu mają wierzyciele, których wierzytelności zostały umieszczone w zatwierdzonym spisie wierzytelności, oraz wierzyciele, którzy stawią się na zgromadzeniu wierzycieli i przedłożą sędziemu-komisarzowi tytuł egzekucyjny stwierdzający ich wierzytelność.
Co do zasady, wierzyciele głosują sumą wierzytelności umieszczoną w zatwierdzonym spisie wierzytelności lub tytule egzekucyjnym.
Kiedy następuje przyjęcie uchwały zgromadzenia wierzycieli?
Jeżeli ustawa – prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej, uchwała zgromadzenia wierzycieli zostaje przyjęta, jeżeli wypowie się za nią większość głosujących wierzycieli, którzy oddali ważny głos, mających łącznie co najmniej połowę sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom.
Kolejno, sędzia-komisarz wydaje na zgromadzeniu wierzycieli postanowienie w przedmiocie stwierdzenia przyjęcia uchwały. W sentencji postanowienia stwierdzającego przyjęcie uchwały zawiera się treść uchwały.
Czy zgromadzenie wierzycieli może zostać odroczone?
Tak. Zgodnie z art. 105 ust. 4 ustawy – prawo restrukturyzacyjne, w przypadku odroczenia zgromadzenia wierzycieli, sędzia-komisarz podaje obecnym do wiadomości nowy termin i miejsce zgromadzenia. W takim przypadku nie dokonuje się ponownego obwieszczenia. Oddany poprzednio głos wierzyciela, który nie stawił się na odroczonym zgromadzeniu wierzycieli, zachowuje moc i jest uwzględniany przy obliczaniu wyników głosowania, jeżeli na tym zgromadzeniu poddane pod głosowanie są te same uchwały lub uchwały korzystniejsze dla wierzycieli.
W których postępowaniach restrukturyzacyjnych występuje zgromadzenie wierzycieli?
Zgromadzenie wierzycieli występuje obligatoryjnie we wszystkich postępowaniach restrukturyzacyjnych z wyjątkiem postępowania o zatwierdzenie układu, w którym do zawarcia układu może dojść również w wyniku samodzielnego zbierania głosów wierzycieli przez dłużnika bez udziału sądu (A. Hrycaj, M. Geromin [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, wyd. III, red. P. Filipiak, LEX/el. 2023, art. 104).
Stan prawny: kwiecień 2024 r.
Fot.: unsplash.com